νοσήματα δερματικής ογκολογίας
Καλοήθεις όγκοι
- Στο δέρμα εξαιρετικά συχνά συναντάμε ογκίδια και λοιπές αλλοιώσεις με καλοήθη βιολογική πορεία και πρόγνωση
- Συχνά αυτά τα στοιχεία οφείλονται στη χρόνια έκθεση στον ήλιο από την παιδική ηλικία, όπως πχ οι ηλιακές φακές και οι σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις.
- Πολύ συνηθισμένα καλοήθη στοιχεία αυτού του τύπου είναι και οι «κόκκινες ελιές» (κερασόχροα αιμαγγειώματα)
- Αυτού του είδους οι αλλοιώσεις πρέπει να θεραπεύονται κατά κανόνα για αισθητικούς ή άλλης πρακτικής φύσεως λόγους
* Συχνά αυτά τα στοιχεία μπορεί να μοιάζουν με κακοήθεις αλλοιώσεις του δέρματος (πχ μελάνωμα ή μη-μελανωματικούς καρκίνους). Η ορθή διάκρισή μεταξύ τους προστατεύει από επιθετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις (υπερθεραπεία)
* Κάθε τέτοιου είδους αλλοίωση πρέπει να έχει την αντίστοιχη θεραπευτική μέθοδο, όπως πχ Laser, Κρυοπηξία, χειρουργική αφαίρεση
Μελανοκυτταρικοί Σπίλοι («Ελιές»)
- Οι σπίλοι συναντώνται σχεδόν σε όλους τους ανθρώπους της Καυκάσιας φυλής
- Πρόκειται για καλοήθους βιολογικής συμπεριφοράς στοιχεία
- Έχουν την εικόνα είτε επίπεδων κηλίδων είτε μικρών οζιδίων σε διάφορες χρωματικές αποχρώσεις (καφέ-μαύρο έως ερυθρο-ρόδινο) ανάλογα με τα χρώματα του κάθε ατόμου
- Άτομα με πολλούς σπίλους (>50) ή άτομα με πολλαπλούς άτυπους σπίλους (διάμετρος >6 χιλιοστών, με χρωματική πολυμορφία) εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για μελάνωμα
* Δεδομένου του ότι το μελάνωμα στα αρχικά του στάδια μπορεί να έχει ίδια εικόνα με ένα σπίλο, γίνεται αντιληπτό πως όλοι οι ασθενείς με σπίλους πρέπει να ελέγχονται
* Η ιδανική μέθοδος παρακολούθησης των ατόμων με σπίλους είναι η συμβατική και ψηφιακή δερματοσκόπηση («χαρτογράφηση σπίλων»)
Μελάνωμα
- Αν και αποτελεί μόλις το 2-3% του συνόλου των δερματικών καρκίνων, εν τουτοις ευθύνεται για τη συντριπτική πλειοψηφία των θανάτων από καρκίνο δέρματος
- Τα περιστατικά μελανώματος έχουν αυξηθεί (περίπου τριπλασιαστεί) κατά τις τελευταίες δεκαετίες
- Αυξάνεται η τάση εμφάνισης του μελανώματος στις νεώτερες ηλικίες
- Το μελάνωμα μοιάζει κλινικά με μια «ελιά», η οποία μεγαλώνει και εμφανίζει γενικότερη ασυμμετρία (>3 χρώματα, ακανόνιστο σχήμα, ασαφή όρια)
- Οι νεώτερες διαγνωστικές μέθοδοι (Δερματοσκόπηση – Χαρτογράφηση Σπίλων) συμβάλλουν στην έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος σε αρχικά στάδια
- Κάθε μελάνωμα που διαγιγνώσκεται και αφαιρείται χειρουργικά σε αρχικό στάδιο (in situ), οδηγεί σε ίαση. (5ετής επιβίωση 98%)
* Κάθε ύποπτη αλλοίωση («ελιά») του δέρματος πρέπει να εξετάζεται κλινικά και δερματοσκοπικά, ώστε να γίνεται διάγνωση του μελανώματος σε τόσο αρχικό στάδιο, που δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό με την κλασσική εξέταση
Μη Μελανωματικοί Καρκίνοι Δέρματος
- Αποτελούν τις πιο συνηθισμένες μορφές δερματικού καρκίνου (>95%)
- Στο σύνολο τους είναι οι πιο συχνές μορφές κακοήθων όγκων συνολικά στον ανθρώπινο οργανισμό
- Αντιστοιχούν σε περισσότερα περιστατικά σε σύγκριση με το άθροισμα των περιστατικών καρκίνων πνεύμονα, παχέος εντέρου, μαστού και προστάτη μαζί
- Οι δύο κύριοι εκπρόσωποι είναι το βασικοκυτταρικό (~80%) και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (~20%)
- Η συνήθης κλινική τους εκδήλωση ομοιάζει με ένα ογκίδιο, το οποίο δυνητικά μπορεί να αιμορραγεί σε τακτά χρονικά διαστήματα
- Πρόκειται για όγκους με χαμηλότερο μεταστατικό δυναμικό και επιθετικότητα σε σχέση με το μελάνωμα.
- Οι θεραπείες ορισμένων μορφών τους μπορεί να είναι και μη χειρουργική
*Ανεξάρτητα από την όχι πάντα και τόσο επιθετική τους πορεία, οι μη μελανωματικοί καρκίνοι του δέρματος αποτελούν κακοήθεις όγκους και πρέπει πάντα να διαγιγνώσκονται έγκαιρα και να αντιμετωπίζονται σωστά.
Ακτινικές Υπερκερατώσεις
- Πρόκειται για τις πιο συνηθισμένες προκαρκινικές αλλοιώσεις στο δέρμα
- Εκδηλώνονται συνήθως με τη μορφή ερυθρών ή καφεοειδών, τραχέων στην ψηλάφηση κηλίδων ή πλακών
- Τυπικά εμφανίζονται λόγω της χρόνιας έκθεσης στον ήλιο και ιδιαίτερα σε σημεία όπως το πρόσωπο και τα χέρια
- Αν αφεθούν χωρίς θεραπεία, επί αυτών μπορούν να αναπτυχθούν διηθητικά καρκινώματα του δέρματος
* Οι ακτινικές υπερκερατώσεις είναι βλάβες που πρέπει να αναγνωρίζονται και να θεραπεύονται για λόγους πρόληψης του δερματικού καρκίνου, όχι μόνο για λόγους αισθητικής.
* Οι θεραπευτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι κατά κανόνα μη χειρουργικές και ελάχιστα επεμβατικές.