Άρθρο στην εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
Το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος που αναπτύσσεται κυρίως στο δέρμα και έχει την τάση να δίνει μεταστάσεις σε λεμφαδένες και εσωτερικά όργανα. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του δέρματος και όχι απαραίτητα στα σημεία που «βλέπει» περισσότερο ο ήλιος. Συχνότερα αναπτύσσεται στον κορμό και δευτερευόντως σε άκρα και πρόσωπο.
Κατά κανόνα προσβάλλει τα άτομα στην 5η με 6η δεκαετία ζωής, ωστόσο συναντάμε όλο και συχνότερα περιστατικά σε νεότερες ηλικίες. Η πλειονότητα των μελανωμάτων έχει την εικόνα μιας «ελιάς» που αλλάζει ασύμμετρα σε μέγεθος, σχήμα και εμφανίζει χρωματική ετερογένεια (>3 χρώματα). Ουσιαστικά στο μελάνωμα ισχύει ο «κανόνας του ασχημόπαπου», δηλαδή της αλλοίωσης η οποία είναι εμφανώς διαφορετική σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα στοιχεία του δέρματος του ασθενούς.
Οι σπίλοι (ελιές) είναι φυσιολογικά μορφώματα του δέρματος και δεν αποτελούν «προστάδια» του μελανώματος. Ωστόσο πολλά μελανώματα στα αρχικά τους στάδια τείνουν να μιμούνται μια φαινομενικά καλοήθη ελιά με αποτέλεσμα να διαφεύγουν της διάγνωσης.
ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Στους παράγοντες κινδύνου ανήκουν η μορφολογία και τα χαρακτηριστικά του δέρματος. Αυτό σημαίνει ότι κινδυνεύουν οι πιο ανοιχτόχρωμοι άνθρωποι που συνήθως καίγονται εύκολα από τον ήλιο. Επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο εμφανίζουν και τα άτομα με μεγάλο αριθμό σπίλων (>50-100 ελιές), όπως και εκείνοι με τους λεγόμενους άτυπους ή δυσπλαστικούς σπίλους (σπίλοι με μεγάλη διάμετρο >8mm και ελαφρώς ακανόνιστα όρια). Παράγοντα κινδύνου αποτελεί και το ιστορικό έκθεσης στον ήλιο. Εδώ ξεχωρίζουμε τον τρόπο έκθεσης ανάλογα με την ηλικία και το επάγγελμα. Επιγραμματικά, μεγαλύτερο κίνδυνο έχουν τα άτομα που έχουν υποστεί έστω και ένα έντονο ηλιακό έγκαυμα στην παιδική και εφηβική ηλικία, τα άτομα με απότομη-υπερβολική έκθεση στον ήλιο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και οι κατ’ επάγγελμα εκτιθέμενοι στον ήλιο (π.χ. αγρότες). Επίσης, ισχυρή σύσταση ασφαλείας υπάρχει και για τις λάμπες τεχνητού μαυρίσματος (solarium). Επίσης τα άτομα με προσωπικό ή/και οικογενειακό (α’, β’ βαθμού συγγενείς) ιστορικό μελανώματος κινδυνεύουν σε μεγάλο βαθμό να εμφανίσουν ένα νέο μελάνωμα στο δέρμα. Προφανώς, η πρόληψη βρίσκεται στην κατανόηση και αποφυγή των παραγόντων κινδύνου. Συνεπώς, η αυτοεξέταση του δέρματός μας, η τακτική επίσκεψη στον δερματολόγο μας, η ορθή εκπαίδευση παιδιών και εφήβων και η κατάλληλη συμπεριφορά των ενηλίκων σχετικά με την έκθεση στον ήλιο στην κυριολεξία προλαμβάνουν αρκετά περιστατικά μελανωμάτων.
Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΑΝΩΜΑΤΟΣ
Η αρχική διάγνωση του μελανώματος γίνεται από τον δερματολόγο με την κλινική και δερματοσκοπική εξέταση. Η δερματοσκόπηση είναι μια διαγνωστική τεχνική που μας επιτρέπει να διακρίνουμε τέτοιες μορφολογικές λεπτομέρειες στην κάθε δερματική αλλοίωση, οι οποίες δεν είναι ορατές με τον απλό εξεταστικό φακό. Για τους δε ασθενείς υψηλού κινδύνου εφαρμόζεται η ψηφιακή δερματοσκόπηση («χαρτογράφηση σπίλων»). Ολα αυτά συμβάλλουν στη διάγνωση μελανωμάτων σε πολύ αρχικό στάδιο, δηλαδή σε φάση πρακτικά ιάσιμη. Η κάθε ύποπτη βλάβη αφαιρείται χειρουργικά και η ιστολογική έκθεση (από παθολογοανατόμο) θέτει την τελική διάγνωση.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΥ
Πέρα από τον προφανή ρόλο του δερματολόγου στην αρχική διάγνωση, η θέση του είναι ζωτικής σημασίας για τη γενικότερη διαχείριση του ασθενούς με μελάνωμα. Σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματικής Ογκολογίας, η δερματολογική/δερματοσκοπική εξέταση του ασθενούς επιβάλλεται ανά 3μηνο - 12μηνο για όλα τα στάδια μελανωμάτων, από τα πιο αρχικά μέχρι τα πιο προχωρημένα με μεταστάσεις, καθώς πάντα υπάρχει ο κίνδυνος για ένα δεύτερο, νέο μελάνωμα. Επίσης, συχνά οι νεότερες ογκολογικές θεραπείες στο μεταστατικό μελάνωμα εμφανίζουν αντιδράσεις στο δέρμα, τις οποίες διαχειρίζεται ο δερματολόγος σε συνεργασία με τον θεράποντα παθολόγο ογκολόγο.
Κατεβάστε παρακάτω και διαβάστε όλο το άρθρο.
Comments